De kat is niet enkel populair op het internet, maar is ook het meest populaire huisdier in België. In 2020 had 1 op de 4 Belgische huishoudens minstens één kat in huis. Veel van die katten leven samen onder één dak. Nochtans zijn katten niet echt een sociale soort. «Sommige katten kunnen wel samenleven in een sociale groep als vrienden, maar anderen leven liever apart als solitaire individuen,» legt Van Belle uit. Als twee solitaire katten samenleven, kan er dan wel eens een conflict ontstaan. Maar hoe weet je of jouw katten solitair of bevriend zijn?
Funny cat video’s 2.0
Van Belle observeerde voor haar scriptie 84 katten van 42 kateigenaars. Van die katten waren 31 duo’s bevriende katten en 11 duo’s solitaire individuen. Kateigenaars moesten voor het onderzoek video’s maken van hun katten in opgelegde situaties zoals eetmomenten, slaap- of rustperiodes, spel- of vechtinteracties, ontmoetingen en wanneer ze elkaars vacht verzorgen. Uit die video’s kon ze opmaken welk gedrag de twee groepen van elkaar kon onderscheiden.
Vriendjes willen spelen
De sociale katten vertoonden tijdens het onderzoek veel meer spelend gedrag. Hoewel het er soms wat agressief kan uitzien, worstelen katten graag met elkaar. «Bij worstelen tuimelen katten samen over de grond, waarbij ze elkaar ingehouden kunnen bijten. Soms grijpen ze elkaar vast met de voorpoten of trappelen ze met de achterpoten.» Als een kat in de nabijheid van een andere kat op de rug rolt met de buik bloot en met gebogen poten is dat ook een uitdrukking van affectie. Katten die elkaar graag hebben, zullen dat fysieke contact dus ook opzoeken en samen gaan rollebollen.
Als blikken konden doden
In tegenstelling tot katten die elkaar graag hebben, zullen katten die elkaar minder graag zien de afstand van elkaar bewaren. Die afstand gaat vaak gepaard met een verscholen vorm van agressie: sociaal staren. «Sociaal starende katten maken onderling intens oogcontact. Het is een soort van blufwedstrijd. Wie het eerst wegkijkt, verliest.» Tijdens haar onderzoek zag Van Belle dit gedrag vooral wanneer de katten mochten eten. «Als je je katten samen voedt, kan die gedwongen nabijheid voor spanningen of competitie zorgen.»
Stress
Conflict kan voor zowel katten als eigenaars een grote bron van stress zijn. Uiteraard is stress ook voor katten niet gezond. «Chronische stress kan negatieve gezondheids- en gedragseffecten veroorzaken voor een kat, zoals agressie, maar ook blaasontstekingen waardoor een kat buiten de kattenbak gaat urineren.» Bovendien kan ook de band met het baasje zo verslechteren. Kateigenaars hebben er dus baat bij om meer inzicht te krijgen in het gedrag van hun huisdieren. Zo kan er, waar moet, ook ingegrepen worden. «Twee solitaire katten kunnen samenleven, maar het is in dat geval dubbel zo belangrijk dat je als eigenaar voldoende inzicht hebt over hoe je controle en voorspelbaarheid kan aanbieden aan je katten. Een inrichting met voldoende schuilplaatsen, meerdere kattenbakken en gescheiden eet- en drinkplaatsen is hierbij cruciaal.» Als je zelf niet helemaal zeker bent over de situatie in je huishouden, kan je best je dierenarts consulteren.
Hulp gezocht
Om nog beter inzicht te krijgen in het gedrag van katten werkt Van Belle momenteel in het kader van een doctoraat aan een grotere studie. Hiervoor is ze opnieuw op zoek naar eigenaars die twee katten in huis hebben. Ben je ouder dan 18 jaar en heb je exact twee katten? Help dan mee met het onderzoek: