‘Belle’ speelt zich voor een stuk af in de digitale ruimte van een sociaal netwerk. Waar komt die interesse van Japanse animatie voor parallelle werelden vandaan?
Mamoru Hosoda: «Mijn generatie is opgegroeid in een wereld zonder internet. Ik heb een dochter van vijf, en voor haar is het helemaal anders. Zij en iedereen die sinds de jaren 1990 geboren is, vindt het internet vanzelfsprekend. Ze kunnen zich geen wereld zonder dat netwerk voorstellen. Ik vroeg me dus af hoe die generaties het leven zien. Zo kwam ik uit bij een eerder jonge heldin. Ik heb haar uitgangspunt gebruikt om een digitale wereld te verbeelden die daarom niet minder echt is.»
Die wereld biedt in ‘Belle’ vrijheid maar houdt ook gevaar in. Is dat hoe je het internet ziet?
«Het internet is al 20 jaar een van mijn belangrijkste inspiratiebronnen. En op die twee decennia is het al enorm veranderd. Het is alsof alles wat mogelijk is zonder belemmering is uitgeprobeerd. Het is waar dat we meestal de negatieve effecten zien van de digitale wereld die we gecreëerd hebben. Het fenomeen van trollen bijvoorbeeld. Maar in de film geeft die wereld Belle ook de moed om te zingen en met haar vader te praten. Ik wou tonen dat mensen elkaar kunnen ontmoeten en vinden dankzij de digitale wereld. Mensen die gescheiden zijn door grote afstanden, of omdat ze zelfzekerheid missen, een twijfel waar heel veel mensen mee worstelen. Ik wou dus een gevoel van hoop delen, het idee dat we niet alleen moeten observeren wat zich op het internet afspeelt. We moeten het ook dromen, het ons verbeelden.»
‘Belle’ is de niet de eerste film die de mosterd haalt bij het sprookje over de Schone en het Beest. Wat is je persoonlijke favoriet?
«Twee versies liggen me nauw aan het hart. Uiteraard die van Jean Cocteau uit 1946 maar ook de Disneyfilm. De animatieversie, voor alle duidelijkheid. De live action remake uit 2017, die met Emma Watson, is fraai maar heeft finaal weinig uitstaans met de wereld om ons heen.»
Belle is de Schone uit het sprookje, maar die schoonheid weerspiegelt zich niet per se in haar fysieke verschijning. Waarom is dat?
«Schoonheid is als begrip sterk aan het veranderen in dit tijdperk van sociale media. We hebben zo extreem veel connecties dat zich een soort mist vormt die ervoor zorgt dat we onszelf niet kunnen aanvaarden als we geen bevestiging krijgen van anderen. We hongeren constant naar positieve waardering. Daarom vond ik het net interessant om het verhaal van de Schone en het Beest een update te geven. In het oorspronkelijke sprookje uit de 18de eeuw is de Schone een eerder saai personage. Ze is enkel bezig met haar uiterlijk, ongetwijfeld door de visie op gender uit die tijd. Het sociale netwerk van de film is echter gebaseerd op het idee dat onze innerlijke en essentiële kenmerken er naar voren treden, via onze avatars. Als je uiteindelijk Belle ziet in het ‘echte leven’, vol modder maar vol zelfvertrouwen en moed, maakt het niets meer uit hoe ze eruitziet. Je hebt haar schoonheid al gezien en gevoeld. De modder en het bloed op haar gezicht zullen je perceptie van dat personage niet meer veranderen. Dat hoop ik toch.» (
Hoe kwam je uit bij het personage van Justin, die waakt over de orde in die digitale wereld?
«De ‘cancel culture’ bestaat ook in Japan. Justin staat symbool voor dat fenomeen. We zijn ervan overtuigd dat we gelijk hebben zonder dat we plaats laten voor andere visies. Wat Justin onderscheidt van de zogenaamde ‘justice warriors’ is dat hij de negatieve gevolgen van zijn gedrag inziet en zelfs zo ver gaat dat hij zijn strijd commercieel uitbaat via sponsors.»
Hoe ziet jouw avatar eruit in die digitale wereld?
«Goeie vraag, want ze drukken onze puurste zelf uit… Hoogstwaarschijnlijk een stille schilder die alleen in zijn hoekje blijft zitten!» (
RECENSIE ‘BELLE’ ****
Welkom op het sociale netwerk ‘U’ (zeg maar ‘You’), een digitale wereld waar je via een avatar je ware aard onthult. Voor de jonge Belle, getraumatiseerd door de dood van haar moeder, is het de enige plaats waar ze nog wil zingen. Dat doet ze zo goed dat ze een heuse vedette wordt, aanbeden door iedereen behalve een beestachtig wezen dat overal chaos zaait. ‘Belle’ springt vaardig heen en weer tussen de fysieke en de digitale wereld, die elk hun eigen gevaren en mogelijkheden bevatten. Na onder meer ‘The Girl Who Leapt Through Time’ en ‘Mirai’ toont de Japanse regisseur Mamoru Hosada nog eens dat hij als geen ander de uitdagingen en problemen van technologie visueel en verhalend kan weergeven. ‘Belle’ is een verbluffende stijloefening, maar de cineast brengt haar virtuoos voor elkaar, zonder belerend te worden of een oordeel te vellen. Op een moment dat onze relatie met technologie enkel nog zwart of wit kleurt, gaat ‘Belle’ op zoek naar de grijswaarden. En hij nodigt de kijker uit om hetzelfde te doen. (si)