Mannen in Scandinavische wollen truien houden een sneeuwballengevecht met het publiek. Wat verder spelen violisten een vrolijk deuntje, gaat een schaatser clownesk onderuit en presenteren ijshockeyspelers hun eerste kunstjes. Over enkele ogenblikken zal de show beginnen, maar Cirque du Soleil geeft ons al een eerste voorproefje van wat zal volgen op de grote ijsbaan voor ons: lichtvoetige slapstick, een bombastische soundtrack en stunts die de zwaartekracht trotseren.
Zelfexpressie aan de noordpool
‘CRYSTAL’ is de eerste show on ice voor Cirque du Soleil, dat al meer dan 35 jaar totaalspektakel creëert voor duizenden kijklustigen wereldwijd. Alles draait deze keer rond het gelijknamige personage Crystal, een misfit die via haar verbeelding probeert los te breken uit de logge structuren van de maatschappij. Doorheen de twee uur durende show schaatst ze zich een weg tussen strenge ouders, het belerende vingertje op school en de kafkaiaanse bedrijven, richting haar eigen vorm van zelfexpressie. Al blijft het verhaal uiteraard vooral een vrijgeleide om waanzinnige kunstjes neer te zetten, zoals extreme freestyle ijsschaatstricks en waanzinnig flexibele manoeuvres aan aerial straps.
Ondanks het feit dat alle spektakel zich nu op spekglad ijs bevindt, kunnen we na de show enkel concluderen dat Cirque – terecht – blijft vasthouden aan hun vaste formule van krankzinnige toeren die online systematisch gelabeld zouden worden als ‘ D on’t try this at home’. Telkens we de messcherpe schaatsen aan ieders voeten zien, kunnen we niet anders dan ons afvragen: hoe speelt de cast – die niet noodzakelijk uit professionele schaatsers bestaat – dit klaar? En hoe anders is het om een show op ijs te spelen?
Huzarenstukje
Christine Achampong, senior publicist bij Cirque, beantwoordt die vragen met een rondleiding. «Uiteraard kent het ijs zijn eigen uitdagingen», vertelt ze ons backstage. «Al onze kostuums moeten aangepast zijn aan het ijs, van bodysuits met padding op de schouders tot handschoenen met extra grip. En onze EHBO moest zelfs extra veel pleisters inslaan, want er zijn véél snijwonden.»
Terwijl Christine ons door de gangen achter het podium leidt, daagt het ons evenwel al snel dat het ijs maar een deel van de zorgen is voor de dagelijkse productie. Christine toont ons bijvoorbeeld een twintigtal pruiken die op zichzelf al een fulltime job vormen: dagelijks wast, stylet en vlecht een kapster iedere pruik, een arbeidsintensief taakje dat iedere dag acht à veertien uur in beslag neemt. Vier vaste naaisters houden zich dan weer dag en nacht bezig met het herstellen van een van de 4 à 5.000 stukken kostuum.
1 show, 93 man
En dan is er nog de volksverhuis: «We zijn met 93 werknemers in totaal, 44 artiesten en 49 medewerkers. We reizen gezamenlijk van stad naar stad, samen met 21 vrachtwagens van 14 meter lang, gevuld met 428 koffers. Daarin zitten onder andere de 261 delen van de muur die ons decor vormen», zegt Christine trots.
De 27-jarige Antwerpenaar Amber Van Wijk ( foto rechts) is een van die artiesten die haar hebben en houden meesleurt rond de wereld. Al sinds 2011 gaat ze mee op tournee. Eerst voor de shows ‘Varekai’ en ‘Paramour’, maar sinds 2018 – zo leest haar cv – ook als ‘trapezevlieger’, ‘handbalanceerder’ en ‘artist coach’ voor ‘CRYSTAL’. «Mijn schaatskunsten waren aanvankelijk niet super, nee», lacht ze. «Maar na drie maanden training kon ik vlot meeschaatsen. Als acrobaat moet ik toch vooral de basis kunnen.»
Op glad ijs
Al geeft ze toe dat het ijs een aanpassing is voor haar. «Onze schoenen hebben bijvoorbeeld pinnen vanonder om niet uit te glijden. Alle trucs moeten daarop aangepast worden. Bovendien werken we in de kou: we moeten veel langer opwarmen, want blessures treden sneller op.» Of ijs gevaarlijker is? «Nee. Ijs of beton: dat is even hard. Het voordeel met ijs is dat je glijdt in plaats van valt. Dat is zelfs iets minder pijnlijk. Maar het hoofddoel blijft: niet vallen»
Toch heeft iedere dag wel iemand last van blessures, ook zonder op hun gezicht te gaan: «Vandaag werd iemand bijvoorbeeld wakker met een pijnlijke heup en hebben we besloten om haar te laten rusten. Zij gaat deze dag uit de show, maar zo’n aanpassingen zijn we gewend. Iedereen kent twee rollen, waardoor we vlot kunnen schuiven. The show must go on.»
Thuismatch
Intensief is Ambers job ongetwijfeld, maar anders zou ze het niet willen. «Tijdens corona ben ik twee jaar thuis geweest, maar dat leventje was te rustig voor mij. Adrenaline is mijn norm.» Toch is ze blij dat ze in februari toch even naar huis kan om een thuismatch te spelen in het Sportpaleis. «Het is de eerste keer dat ik in mijn eigen stad speel. Daar kijk ik erg naar uit. Vrienden, familie en grootouders die mij nog niet achterna konden reizen, krijgen nu de kans om te komen kijken. Het is tof dat zij nu ook kunnen ontdekken waar ik al tien jaar lang zo hard voor werk.»
‘Cirque du Soleil: CRYSTAL’ komt naar Paleis 12 in Brussel van 9 tot 12 februari en naar het Sportpaleis in Antwerpen van 17 tot 19 februari. Tickets zijn te koop via paleis12.com en sportpaleis.be
