Hoe maak je een vervolg op de grootste kaskraker aller tijden? Door het nog grootser aan te pakken?
James Cameron: «Uiteraard! Al is ‘groots’ niet per se het juiste woord. Het komt er eerder op aan de moed te hebben om de ideeën te verruimen en nieuwe beelden te creëren. In deze film trekken we de wereld van Pandora radicaal open en verplaatsen de actie naar nieuwe streken met nieuwe personages. De bedoeling is uiteraard om de kijker te verrassen. We willen sowieso altijd beter doen dan de vorige keer. Wie heeft er nu zin om gewoon op zijn lauweren te rusten?»
Ik ken nochtans genoeg mensen die daarmee tevreden zijn.
( met een brede glimlach) «Wel, zo zit ik niet in elkaar! En mijn medewerkers ook niet, voor of achter de camera. De manier waarop de eerste ‘Avatar’ ontvangen werd, gaf ons de creatieve drive om aan dit vervolg te beginnen.»
In ‘The Way of Water’ keren de mensen terug om Pandora te koloniseren. Wat vind je zelf het grootste verschil met de eerste film?
«Deze keer is familie het centrale thema. In de eerste ‘Avatar’ zagen we hoe Sully en Neytiri verliefd werden op elkaar, nu gaat het over vaderschap. Sully heeft het met name moeilijk om overeen te komen met zijn jongste zoon Lo’ak. Toen ik zelf een tiener was, begreep mijn vader me totaal niet. Nochtans was hij een goede man, eerlijk en uit één stuk. Hij deed er alles aan om zijn gezin te steunen en te onderhouden. Vandaag heb ik enorm veel respect voor hem, maar toen waren er vooral veel spanningen tussen ons.»
Een vader leert evenveel van zijn kinderen als omgekeerd, zeggen ze. Dat geldt ook voor Sully.
«Ik heb bij mijn eigen kinderen ook door die fase van compleet onbegrip zien gaan. Het is universeel. Je vraagt je af wie je bent, en je denkt dat niemand naar je luistert. De adolescenten van vandaag hebben het ook niet gemakkelijk. De ene studie na de andere toont aan dat ze zich angstiger voelen dan ooit. Dat zie je ook aan het aantal zelfdodingen. In het diepst van mijn hart hoop ik dat die tieners naar de nieuwe ‘Avatar’ gaan kijken en beseffen dat er binnen 200 jaar op een planeet die lichtjaren van de aarde verwijderd is ook jonge mensen rondlopen die precies dezelfde emotionele chaos doormaken als zij.»
Hoe was het om 25 jaar na ‘Titanic’ nog eens samen te werken met Kate Winslet?
«Een waar plezier. En zeker aangenamer dan bij ‘Titanic’. Zoals iedereen wel weet, waren de opnames van die film loodzwaar, voor haar en voor mij. Maar wist je dat ze nooit eerder tweemaal met dezelfde regisseur heeft gewerkt? ‘Avatar: The Way of Water’ is de eerste keer. Zo verschrikkelijk was ‘Titanic’ dus blijkbaar ook weer niet.» ( lacht)
Je hebt tegelijk met deze film al meteen de derde ‘Avatar’ gedraaid. Hoe staat het met deel vier en vijf?
«De scenario’s zijn al 5 jaar af. Het is begonnen met duizend pagina’s notities, allemaal verschillende ideeën. Ik vond dat ons concept op zijn minst even indrukwekkend moest zijn als ‘The Lord of the Rings’. Om dat te bereiken, moesten we een rotsvast fundament hebben, een verhaal uit beton. Peter Jackson kon terugvallen op de boeken van Tolkien. Wij moesten zelf iets verzinnen. Tolkien heeft zijn trilogie over een periode van 12 jaar geschreven, wij hebben onze saga in 4 jaar op papier gezet. Ik denk dat we het er vrij goed vanaf gebracht hebben.» ( lacht)
Door de coronacrisis ziet de filmwereld er op economisch vlak helemaal anders uit sinds de eerste ‘Avatar’. Heb je ooit getwijfeld?
«Absoluut! Ik werd vaak overmand door twijfels. Daar was op het hoogtepunt van de pandemie ook alle reden toe. De bioscoopketens gingen als dominosteentjes overkop! Ik heb er veel over gepraat met andere regisseurs, zoals Guillermo del Toro en Steven Spielberg. We vroegen ons af of het misschien tijd was om onze camera aan de wilgen te hangen.»
Denk je dat het nog goed komt?
«Zeker. Ik geloof in de cinema en we krijgen alvast heel goeie reacties op ‘Avatar: The Way of Water’. De mensen die de film al gezien hebben, zeggen dat hij visueel en emotioneel werkt. Maar of dat genoeg is om even goed te doen als de vorige keer? Dat zullen we binnen enkele dagen weten...»
Avatar: The way of Water ****
James Cameron is geen gewone cineast. Films als ‘Terminator’ (1 en 2), ‘Titanic’ en ‘Avatar’ waren niet alleen kassuccessen, ze zetten ook op technologisch vlak gigantische stappen voorwaarts. Elke productie lijkt een profetie, alsof Cameron telkens voor de komende jaren de weg wijst voor zijn collega’s. Zijn nieuwe missie? Bewijzen dat film op een groot scherm een onvergelijkbare ervaring blijft en op die manier de mensen weer massaal naar de bioscoop lokken. Wel meneer Cameron, opdracht volbracht! De terugkeer naar de planeet Pandora is een lust voor het oog en een kacheltje voor het hart. Het verhaal is nochtans heel klassiek, en het duurt even voor de film de prachtige zeeën verkent. De meest cynische kijkers zullen de naïeve (om niet te zeggen kinderlijke) ecologische boodschap hekelen, maar ook zij zullen diep onder de indruk zijn van de visuele weelde. Wanneer het verhaal tijdens het derde uur eindelijk losbarst, krijgen we een episch, zalig en zelfs pakkend spektakel. Een vervolg met een heel eigen gezicht.
‘Avatar: The Way of Water’ speelt momenteel in de zalen.