Aanstootgevende taal verwijderd uit boeken van Agatha Christie

Aanstootgevende taal verwijderd uit boeken van Agatha Christie
Foto Unsplash

Zogenoemde ‘sensitivity readers’ hebben de boeken ontdaan van taal en beschrijvingen die het moderne publiek aanstootgevend vindt, wat zich vooral voordeed in beschrijvingen van personages en bevolkingsgroepen waarmee Christie’s protagonisten buiten het Verenigd Koninkrijk te maken kregen. De aangepaste versies zijn alleen zichtbaar in edities die uitgever Harper Collins sinds 2020 publiceert.

In de nieuwe edities zijn verwijzingen naar etniciteit geschrapt. Denk aan het beschrijven van een personage als zwart, joods of als een zigeuner. De torso van een vrouwelijk personage is niet langer beschreven als «van zwart marmer», het gaat niet meer over het «Indiase karakter» van een rechter, en termen als «oosters» en «neger» zijn verwijderd.

James Bond en Roald Dahl

Iets vergelijkbaars gebeurde met passages die als racistisch kunnen worden beschouwd in de nieuwe uitgaven van de James Bond-boeken. Die werden aangepast of verwijderd, zo werd eind februari bekend. Uitgever Ian Fleming Publications Ltd, die de rechten bezit, had de originele teksten laten beoordelen door een groep proeflezers. Naar aanleiding van die beoordeling zijn nieuwe versies tot stand gekomen, waarin ook een disclaimer wordt toegevoegd.

Eerder werd bekend dat de Britse uitgeverij Puffin honderden passages uit Britse exemplaren van boeken van Roald Dahl heeft gewijzigd zodat «iedereen kan genieten» van het werk van Dahl. Zo is een personage in Charlie and the Chocolate Factory niet langer «dik» maar «enorm», zijn Oempa Loempa’s in datzelfde boek genderneutraal en wordt in The Twits de vrouwelijke hoofdpersoon niet meer omschreven als «lelijk».