Op zaterdag 4 februari haalde een F-22-gevechtsvliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht de ‘spionageballon’ neer die al meerdere dagen boven de Verenigde Staten vloog. De Amerikaanse minister van defensie stelde dat de aanwezigheid van die ballon een «onaanvaardbare schending» van de soevereiniteit van Amerika. Enkele dagen later reageerde de Chinese overheid van haar kant dat de Verenigde Staten de relaties tussen beide landen «ernstig beïnvloed en beschadigd» hebben door de ballon op die manier neer te schieten.
Sommige waarnemers beschouwen de overvliegende ballon als een politieke zet van Beijing. Hoe dan ook heeft het incident de laatste week veel stof doen opwaaien. Het doet bijvoorbeeld de vraag rijzen hoe China op dagelijkse basis het Westen bespioneert.
Welke middelen gebruiken ze?
In de Britse krant ‘The Sun’ gaf professor Michael Clarke, een Britse specialist op het vlak van defensie en veiligheid, onlangs zijn kijk op de zaak. Hij wijst er om te beginnen op dat het enorm verbazend zou zijn mocht China met die ‘spionageballon’ ook maar iets van informatie hebben verzameld, omdat het ding zo hoog in de lucht zweefde. Eerst stuurde Canada en daarna ook Amerika gevechtsvliegtuigen onder de ballon om de informatie die het toestel vergaarde te verstoren. Als die «poging tot spionage» faliekant is afgelopen, dan zet China genoeg andere middelen in om in de gaten te houden wat er in het Westen gebeurt.
● via pogingen tot hacking:
Sinds 2017 zijn Chinese burgers, organisaties en bedrijven bij wet verplicht om de nationale inlichtingendienst bij te springen als die daar nodig vindt. Om dat in een concrete context te plaatsen: we hebben het over meer dan een miljard mensen die de Chinese regering moeten helpen als ze dat vraagt.
Professor Clarke herinnert zich dat hij ooit een groep van ongeveer 15 jonge Chinese officieren ontving in het hoofdkwartier van RUSI (Royal United Service Institute), een denktank op het gebied van inlichtingen. Terwijl de groep de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen besprak, tekenden Clarkes medewerkers meer dan 1.000 hackpogingen op in amper 10 minuten. Eerder was al twee keer door Chinezen ingebroken in de gebouwen van het instituut.
«China zet alle spionagemiddelen in die de Russen en alle andere landen gebruiken, met inbegrip van de traditionele methodes. Maar ze voegen daar nog iets aan toe wat ik maatschappelijke spionage zou noemen, in die zin dat ze hun samenleving gebruiken om de onze te bespioneren», gaat de specialist verder.
● via de sociale netwerken:
Het sociale netwerk TikTok is eigendom van het Chinese moederbedrijf ByteDance. Onlangs raadde het Britse parlementslid Alice Kearns al haar landgenoten aan om de app te verwijderen, zodat hun gegevens niet in Chinese handen zouden komen. Aan de Britse jongeren krijg je zoiets moeilijk verkocht, maar het is zeker belangrijk voor politici en journalisten die met gevoelige informatie omgaan. Ook professor Clarke zegt ronduit dat je de Chinezen toegang verschaft tot je telefoon als je TikTok gebruikt.
● via spiegelsites:
As ze niet over een sociaal netwerk zoals Facebook of Twitter beschikken, creëren de Chinezen andere sociale spiegelsites, altijd met hetzelfde doel: informatie verzamelen.
Meerdere gerapporteerde gevallen
Volgens John Kirby, woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad, heeft de Biden-administratie “contact opgenomen met de topverantwoordelijken van de vorige administratie en hen briefings voorgelegd” over het overvliegen van Chinese spionageballonnen tijdens het presidentschap van Donald Trump. Volgens het Pentagon zouden in die periode tot drie keer toe Chinese ballonnen over het Amerikaanse grondgebied zijn gevlogen – weliswaar telkens voor een korte tijd. Aan het begin van Bidens presidentschap zou eveneens – ook heel kort – al een Chinese ballon zijn overgevlogen.