Wat doet het luchtalarm in Nederland?
Het noodsein werd ingevoerd kort voor de Tweede Wereldoorlog en moest waarschuwen voor luchtaanvallen. Door de jaren heen kreeg de sirene een bredere functie: het geluid moet de Nederlandse bevolking verwittigen wanneer er sprake is van gevaarlijke situaties.
Op de eerste maandag van de maand om 12 uur luidt het alarm door 4.278 sirenes verspreid over het hele land. Het land doet dat als test, om te controleren of de apparatuur nog goed werkt en om er zeker van te zijn dat iedereen de sirene herkent bij een ramp of zwaar ongeval. De controle duurt onafgebroken 1 minuut en 26 seconden en is niet hoorbaar op nationale of religieuze feestdagen.
Als de sirene meerdere malen na elkaar of op een ander tijdstip afgaat, dan weet de Nederlandse bevolking dat er sprake is van een noodsituatie. Nederlanders moeten dan naar binnen, alle ramen en deuren sluiten en kijken of luisteren naar een regionale rampenzender om meer informatie te verkrijgen.
Hoe zit het in België?
In ons land konden we tot 2018 in de buurt van kerncentrales en chemische bedrijven ook zo’n alarm horen. In de nasleep van de chemische ramp in het Italiaanse dorpje Seveso in 1976, werd er in België vijfentwintig jaar geleden een sirenenetwerk uitgebouwd rond bedrijven die scheikundige stoffen verwerken. Het netwerk telde ongeveer 570 sirenes en moest omwonenden alarmeren bij eventuele noodsituaties. Naast een alarmsignaal luiden, konden er ook boodschappen omgeroepen worden.
Voor 2018 werden de sirenes elke eerste donderdag van elk trimester tussen 11u45 en 13u15 getest. De alarmen gingen in hun functionerende jaren nooit af tijdens reële noodsituaties. Dat kwam omdat ze onverstaanbaar waren en volgens verschillende mensen klonken als een krolse kat, eerder dan als een ijzingwekkende sirene. Zo klonk het alarm:
Het netwerk werd opgedoekt en het crisiscentrum schakelde over naar een moderne manier om de bevolking te alarmeren. Vanaf 2017 brengt het sms-systeem BE-Alert en sociale media de Belgische inwoners op de hoogte bij mogelijke noodsituaties. Sindsdien zijn al meer dan 1 miljoen Belgen aangesloten op het alarmeringssysteem. Ook in Nederland hebben ze een gelijkaardig sms-systeem, maar dat systeem staat nog niet op punt. Daarom klinkt het luchtalarm nog steeds elke maand bij onze noorderburen.