Sinds de invoering van de nieuwe Belgische Wapenwet in 2006, na de gruwelijke aanslag gepleegd door Hans Van Themsche, daalde het aantal dodelijke incidenten met vuurwapens. De jongste jaren gaat het om zo’n twintig gevallen, tegenover zo’n zestigtal in 2004. Vooral in Vlaanderen zijn er minder dodelijke slachtoffers. Toch blijft heel wat vuurwapengeweld onderbelicht. Zo is het Vredesinstituut erg bezorgd over de wapenwedloop in de criminele milieus.
Statussymbool op straat
«Vroegere ongewapende straatcriminelen hebben nu vaker toegang tot vuurwapens om hun activiteiten te faciliteren, als statussymbool en/of ter zelfverdediging», klinkt het. Zo krijgen gewapende overvallers bijvoorbeeld veel makkelijker overtuigende alarm- en namaakwapens in handen. Het rapport waarschuwt ook voor de dreigende toestroom van wapens uit Oekraïne. «Daar moeten we nu al op anticiperen», klinkt het.
Maar vuurwapengeweld in België gebeurt ook in de huiselijke context. Zo vond een op de drie vuurwapenmoorden in Vlaanderen in 2010-2020 plaats in de huiselijke sfeer. Vooral vrouwen worden hiervan het slachtoffer. Het gaat zowel om correct geregistreerde wapens als niet-geregulariseerde wapens die hiervoor worden gebruikt.
Alarmwapens
Het Vlaams Vredesinstituut heeft daarom verschillende adviespunten geformuleerd om de vuurwapenwetgeving beter te handhaven. De organisatie pleit ook voor een aangifteplicht voor alarmwapens waarvoor momenteel nog geen vergunning nodig is, maar ook een strategie over 3D-geprinte wapens is dringend nodig. Verder zijn een betere registratie van vuurwapendelicten en een modernisering van het Centraal Wapenregister cruciaal.
«Het fenomeen van vuurwapengeweld is complex en de aanpak ervan vraagt een investering», zegt Nils Duquet, directeur van het Vlaams Vredesinstituut. «Maar als we bijvoorbeeld willen vermijden dat crimineel vuurwapengeweld, zoals in Nederland, ook advocaten en journalisten begint te treffen, dan moeten we er nu wel dringend een prioriteit van maken.»