Het systeem van buddywerking bestaat al in Gent, waar Somers donderdag inburgeringsagentschap IN-Gent bezoekt. Ook in Mechelen, Oostende en Leuven bestaat een gelijkaardig systeem. Vandaag zijn al 2.500 mensen aangemeld als buddy, maar dat aantal moet dus omhoog. Elk jaar zoeken 8.000 nieuwkomers een buddy, maar ook inburgeraars die daar niet toe verplicht zijn, kunnen er een zoeken.
Er zijn ook Europese fondsen ter beschikking gesteld voor de buddywerking en de Vlaamse regering hoopt op inspanningen van de lokale besturen om de formule te bekijken. Maar indien die niet ingaan om die vraag, kan Vlaanderen inspringen. Er is ook een website opgestart, mijnbuddy.be, waar kandidaat-buddy’s zich kunnen aanmelden.
‘Kers op de taart’
Somers omschrijft de buddywerking als «de kers op de taart van het nieuwe inburgeringstraject» omdat het nieuwkomers aan een netwerk kan helpen. Soms leidt het contact tot blijvende vriendschappen. Inburgeraars kunnen evenwel ook voor een alternatief kiezen zoals een stageplek of vrijwilligerswerk.
Vorig jaar in maart zijn nieuwkomers, dat zijn mensen die verblijfsrecht hebben gekregen, verplicht om zich binnen de twee maand in te schrijven bij de VDAB. Die aanpak werkt, zegt de minister. Waar vóór 1 maart 2022 17 procent van de nieuwkomers werd toegeleid naar de VDAB, is dat nu 74 procent.
Vriendschappen gesmeed
Gents Schepen van Gelijke Kansen Astrid De Bruycker (Vooruit) luistert donderdag met Somers naar de ervaringen van deelnemers en buddy’s. In Gent lopen verschillende buddytrajecten. Zo is er ‘2RUN’, waar een buddy met een nieuwkomer gaat joggen, ’Samen Gentenaar’, waarbij ze een andere activiteit kiezen, en ‘Tandem’, waarbij een gezin een ander gezin op sleeptouw neemt.
«Het gaat om heel uiteenlopende activiteiten», zegt schepen en voorzitter van IN-Gent Astrid De Bruycker (Vooruit), «en vaak vloeien er vriendschappen uit voort. Dat is mooi, want het toont een zekere wederkerigheid. We werken aan integratie vanaf dag 1. Maar we zien die integratie als iets wederkerig. De nieuwkomer leert onze stad en onze taal kennen. Maar de mensen in onze stad leren ook omgaan met het feit dat die stad steeds diverser wordt.»
«Men komt niet naar hier om achterover te leunen»
De buddywerking is niet vrijwillig. Nieuwkomers die aan een inburgeringstraject beginnen, moeten er deel aan nemen. «Aan een aantal mensen vragen we echt wel dat ze Nederlands leren, zich inschrijven aan de VDAB en dat ze die 40 uren met een buddy doormaken», zegt Somers. «Als je dat niet doet, kan je gesanctioneerd worden. Maar in de praktijk wil het overgrote deel van die nieuwkomers dat maar al te graag. Men komt niet naar hier om achterover te leunen. Men wil hier een nieuwe toekomst uitbouwen.»