De Russische invasie van Oekraïne zadelt bedrijven en huishoudens in West-Europa nu al maanden op met torenhoge prijzen voor gas en elektriciteit. Ook de afgelopen zomer brak de gasprijs het ene na het andere record.
De komende vijf à tien winters worden moeilijk, liet De Croo zich in volle zomervakantie al ontvallen. «Hope for the best, prepare for the worst.» Afgelopen weekend lanceerde hij samen met minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) een communicatie-offensief richting de Europese Unie. Daar moet voor het duo eindelijk een prijsplafond worden beslist, in combinatie met de loskoppeling van de prijs van elektricteit van die van gas. De recordprijzen voor aardgas zetten via de gasgestookte centrales immers een turbo op de stroomprijzen.
De bedrijven en gezinnen kijken echter ook expliciet naar de overheid voor bijkomende steun. Zo pleit de Gezinsbond voor een verlenging van het uitgebreid sociaal tarief tot het einde van het jaar en vragen de industriële grootverbruikers maatregelen om het hoofd boven water te kunnen houden.
Binnen de federale regering werden de verwachtingen zondag echter al getemperd. «Heel Europa zit in de rats. Als er al een magische oplossing was, hadden we die al lang beslist», klonk het bij een bron.
Concrete maatregelen?
Er liggen federaal wel degelijk maatregelen op tafel, zoals de verlenging van het sociaal energietarief of van de btw-verlaging op gas en elektriciteit. Van der Straeten kondigde voor de zomer al aan dat ze samen met minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) een overwinstbelasting voor de energieproducenten uitwerkt. Ook de banken wordt mogelijk gevraagd een duit in het zakje te doen. Zou zouden gezinnen een tijdelijke pauze in de afbetaling van hun woonkrediet kunnen krijgen. Bedrijven zouden dan weer de rsz-bijdragen kunnen uitstellen. Alleen is geen van die maatregelen al echt beslissingsrijp. Er loopt ook nog overleg met de deelstaten.
Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) kelderde de verwachtingen voor vandaag gisteren al helemaal. «Overleg weigeren zou onbeleefd zijn, maar tot wat gaat het leiden?», vroeg ze zich af. Vlaanderen neemt zijn verantwoordelijkheid al en het federale niveau heeft zelf alle sleutels in handen om een overwinstbelasting uit te werken of meer kerncentrales open te houden, vindt ze.
Hoe dan ook komen de betrokken ministers rond 15 uur samen in Brussel. Naar alle waarschijnlijkheid volgt na het Overlegcomité een persconferentie.