De komst van de Oekraïense president Volodimir Zelenski deed het bijna vergeten, maar op de Europese top werd ook over asiel en migratie gepraat. Dat de EU-buitengrenzen nog beter moeten worden bewaakt om het migranten zo moeilijk mogelijk te maken Europa illegaal binnen te komen, kan op brede instemming rekenen.
Verschillende landen - Hongarije, Bulgarije, Griekenland, maar ook Oostenrijk - braken een lans voor infrastructuur als muren of hekken, en argumenteerden dat de Commissie daarvoor EU-financiering moet toestaan. Zij slaagden erin het debat tijdens de top naar zich toe te trekken. De Europese Raad, staat in de conclusies, «roept de Commissie op om maatregelen van lidstaten te financieren die rechtstreeks bijdragen tot de controle van de EU-buitengrenzen, zoals pilootprojecten op het vlak van grensbeheer, net als tot de verbetering van de grenscontrole in belangrijke landen langs transitroutes naar de Europese Unie». Die Europese financiering moet «onmiddellijk» worden vrijgemaakt.
«Meer nodig dan alleen een hek»
Het mag duidelijk zijn dat de pleitbezorgers de infrastructuur en de pilootprojecten die in de conclusies worden beschreven als verwijzingen naar hekkens en muren kunnen interpreteren, al worden die niet expliciet genoemd. In de ontwerpconclusies was deze oproep meer omfloerst geformuleerd. De Hongaarse premier Viktor Orban zette aan de vergadertafel mee de toon toen hij zei dat hij op de grens met Servië al een twee meter hoog hek heeft gebouwd, maar daar met Europees geld een hek van vijf meter hoog van wil maken.
Gevraagd of dit nu betekent dat de Commissie Europese financiering zal toestaan, antwoordde voorzitter Ursula von der Leyen dat een hekken alleen niet werkt. «Daarrond is nog veel andere infrastructuur nodig, zoals uitkijktorens, voertuigen, geschoold personeel, wegen... Onze focus ligt op goed functionerende grenzen, zodat de procedures in heel Europa dezelfde zijn.»
In hun conclusies benadrukken de leiders wel dat ze bij de bescherming van hun buitengrenzen te allen tijde het internationaal recht en de fundamentele rechten zullen respecteren.
Reactie De Croo
«De aanpak waarover is beslist op de Europese top is geen harde aanpak, maar wel een correcte aanpak», zegt premier Alexander De Croo in De Ochtend op Radio 1. «De situatie in ons land, in Nederland, in Oostenrijk, is niet houdbaar om meerdere redenen. Er is een teveel aan ongecontroleerde migratie, omdat we tot nu toe onze buitengrenzen onvoldoende controleren. Dit akkoord is daar zeer duidelijk over, dat vraagt om daar middelen voor vrij te maken.»
Dat die buitengrenzen bewaakt moeten worden met hekkens of muren wilde de premier niet gezegd hebben. «Die buitengrens is best een lange grens en het hangt af van locatie. Op sommige locaties zal dat gaan over technologie als bewakingscamera’s en drones, op andere plaatsen infrastructuur om mensen te controleren. Het is niet de bedoeling om een Fort Europa te creëren», aldus premier De Croo. «Het zal een combinatie zijn van infrastructuur en technologie, en mensen en systemen.»
«Correcte aanpak»
«Ik zou dat geen harde aanpak willen noemen, ik zou het de correcte aanpak willen noemen», voegde de premier daar aan toe. «Dat betekent dat mensen die recht hebben op opvang, die kunnen krijgen. We kunnen vandaag in ons land die mensen dat niet bieden.» De premier wees erop dat controle aan de grenzen ook nu al gebeurt en verwees daarvoor onder meer naar de luchthaven van Zaventem, waar ook iedereen die ons land binnenkomt gecontroleerd wordt.
«Week na week zetten we stappen vooruit wat betreft de opvang in ons land. Maar de belangrijkste beslissing van gisteren is dat er geen enkel land is dat dat alleen aankan. Dat kan alleen als we samen gaan werken en die wil is nu bevestigt», aldus nog premier De Croo.
