De regering bereikte dinsdag een akkoord over maatregelen om de «koopkracht te boosteren», aldus de premier. De regering neemt die stap omdat de stijgende energieprijzen er toe leiden dat heel wat gezinnen in een «moeilijke situatie» belanden. «Ook de gezinnen uit de middenklasse krijgen het moeilijker en moeilijker», aldus De Croo.
Maatregelen
De ’boosters’ bestaan uit een verlaging voor vier maanden van de btw op elektriciteit, een verwarmingspremie van 100 euro voor alle gezinnen en een verlenging van de sociale tarieven voor energie tot eind van het tweede kwartaal. Die verwarmingspremie van 100 euro zal worden verrekend via de stroomfactuur.
De regering koos dus niet voor een verlaging van de btw op aardgas. «Mensen verwarmen zowel op stookolie, aardgas of elektriciteit. De prijzen van al die brandstoffen zijn gestegen. We willen voor iedereen zorgen voor een verlichting van de factuur», legt de premier uit. Was enkel gekozen voor een btw-verlaging op aardgas, dan vielen bijvoorbeeld de mensen die verwarmen op stookolie of met een warmtepomp uit de boot.
De regering besloot ook tot een bijkomende tax-shift, waarbij de bijzondere bijdrage sociale zekerheid - een crisisbelasting uit 1994 - wordt afgebouwd. Ook de werkbonus wordt aangepast.
Dat alles samen zorgt er voor dat de regering een pakket aan maatregelen voor de gezinnen heeft uitgewerkt van, afhankelijk van de situatie van het gezin, "meerdere honderden euro’s», aldus de premier.
Oppositie schiet akkoord af
«In deze oplossing zit voor elke regeringspartij wat wils, maar voor de burger betekent dit geen fundamentele verlaging van zijn/haar energiefactuur», reageert N-VA-fractieleider Peter De Roover. «Echt substantieel helpt dit Vivaldi-monstertje niet in vergelijking met de geëxplodeerde energiefacturen.» Hij merkt ook op dat de btw-verlaging er komt van maart tot juni, maar dus niet op gas, terwijl die component in Vlaanderen meer doorweegt.
«Dit is te gek voor woorden. Voor de torenhoge facturen die de burgers deze winter kregen, door hoge prijzen maar ook hoger door verplicht thuiswerk of quarantaines, doet de regering helemaal niets. Daarnaast blijft voor gas de btw wel op 21 procent terwijl daar het grootste probleem zit. Zeker in Vlaanderen waar meer op gas wordt verwarmd», laakt De Roover. «Dat de regering die energiebron extra vervuilend noemt maar net zelf inzet op meer gascentrales klinkt als een bijzonder ongepaste grap.»
Ook Vlaams Belang is niet te spreken over het akkoord. «Hoe wereldvreemd zijn die paars-groene excellenties?», vraagt Kamerlid Wouter Vermeersch zich af. «Veel Vlaamse gezinnen liggen nu niet wakker van een ’verduurzaming van hun energieverbruik’, maar wel van hoe ze hun gasfactuur op het eind van deze koude wintermaanden zullen betalen.»
Vermeersch vindt het ook niet kunnen dat de btw-verlaging niet geldt voor gas. «De grootste btw-brok wordt dus niet aangepakt omwille van groene hypocrisie. Dat is dramatisch voor vele gezinnen. Als deze regering elektriciteitscentrales op gas kan subsidiëren, moet ze ook de btw op de gasfactuur kunnen verlagen.»
Bovendien vreest hij dat de btw-verlaging op elektriciteit zal neerkomen op een vestzak-broekzak-operatie, door de latere aanpassing van de accijnzen. «En dat betekent ook dat we volgende winter opnieuw voor torenhoge facturen staan. Bovendien is het een extra last voor onze Vlaamse bedrijven, want btw is aftrekbaar, accijnzen niet.»
PVDA-Kamerlid Peter Mertens heeft het over «boerenbedrog». «Een verlaging van de energiefactuur met zo’n 165 euro, terwijl die met meer dan 2.800 euro is toegenomen - dat is toch niet serieus? Is de regering op de hoogte dat het de gasfactuur is die maal drie ging? Dat de koudste maanden niet tussen maart en juli vallen?», vraagt Mertens.
Net als Vlaams Belang is PVDA pleitbezorger van een btw-verlaging voor elektriciteit én gas, en dat permanent. «Dat levert gezinnen meer dan 500 euro op. Trouwens: met een vestzak-broekzak operatie, waarbij de accijnzen deze zomer omhooggaan, zijn de mensen al helemaal niets», aldus nog Mertens, die belooft dat zijn partij verder druk zal uitoefenen om de btw alsnog verder aan te pakken.
«Laattijdig en onvoldoend»
Consumentenorganisatie Test Aankoop heeft het regeringsakkoord over compensatie voor de hoge energieprijzen verwelkomd, maar ze vindt dat het erg laat komt, te beperkt is in de tijd en onvoldoende om de sterke stijging van de prijzen de voorbije maanden het hoofd te bieden.
Julie Frère, woordvoerster van Test Aankoop, zei dinsdagochtend op de RTBF-radio dat de federale regering blijk heeft gegeven van een zekere «onverantwoordelijkheid» door het dossier zo lang te laten aanslepen. Ze betreurt ook dat de compensatie alleen geldt voor de elektriciteitsfactuur, terwijl het de gasfactuur is die de voorbije maanden vooral gestegen is.