‘Nu ook tweeverdieners bij de voedselbank’, ‘Opvallend meer mensen kloppen aan bij OCMW’s’, ‘Stijgend aantal mensen opgevangen bij sociale energieleverancier Fluvius’ ... De krantenkoppen liegen er niet om: steeds meer Belgen zitten in financiële moeilijkheden. Uit resultaten van de nieuwe Financiële Gemoedsrustbarometer van levensverzekeraar NN blijkt zo dat 7 op de 10 Belgen hun financiële situatie het afgelopen half jaar zagen verslechteren. Bijna de helft van de Belgen (46%) heeft zelden of nooit geld over op het einde van de maand. Als gevolg heeft een derde de afgelopen maanden al spaargeld moeten aanspreken om rond te komen.
Snoeien in uitgaven
De financiële situatie van de gemiddelde Belg oogt dus niet erg rooskleurig, en ook aan de horizon blijft het donker. Amper 37% van de Belgen kijkt positief naar zijn/haar financiële toekomst. Sterker nog: iets meer dan de helft (52%) verwacht na de winter financieel in nog slechtere papieren te zitten. Bij éénoudergezinnen is dat zelfs 60%. Bijna de helft (47%) denkt dan ook dan ze in het komende halfjaar gericht in hun uitgaven zullen moeten snoeien. Iets meer dan één derde (37%) doet dat nu al.
Zo wordt er onder meer op de winkelkar bespaard: huismerken zijn meer in trek, en discount-supermarkten krijgen meer klanten over de vloer. Om drank in te slaan, trekken de Belgen vanwege de lagere belasting op niet-alcoholhoudende dranken vaker de grens over. Zo’n 4 op de 10 shopt wel eens in het buitenland, blijkt uit een bevraging van de sectorvereniging van de Belgische water- en frisdrankindustrie VIWF. Zo’n 11% doet dit zelfs maandelijks. In de uitgaven voor auto’s en kledij wordt eveneens vaker gesneden.
Piekeren over energie
De oorzaak van al die financiële stress ligt voor de hand. De exuberante energieprijzen domineren het nieuws, net als allerlei tips om je energierekening toch maar een klein beetje te kunnen doen dalen. Het mag dan ook niet verbazen dat 65% van de Belgen zich zorgen maakt over de impact van de elektriciteits- en gasrekeningen op hun portemonnee. Bij 42% is de stijgende energiefactuur zelfs reden tot grote zorg. Eénoudergezinnen piekeren nog harder: maar liefst 59% van hen is zeer bezorgd over hoe alle energierekeningen te betalen.
Zelfstandigen leggen boeken neer
De koopkrachtcrisis heeft uiteraard ook gevolgen voor de aanbodszijde van de economie. Zelfstandigen zien hun kosten door de inflatie en ontploffende energieprijzen enorm stijgen, terwijl hun inkomsten door de slinkende koopkracht van de Belgen dalen. Een kwart van de Belgische zelfstandigen overweegt al om hun zaak (gedeeltelijk of tijdelijk) te sluiten omdat die niet meer rendabel is. Zo zien bijvoorbeeld veel bakkers hun energiefactuur door het dak gaan, wat hen in sommige gevallen doet besluiten de winkeldeur tijdelijk gesloten te houden. Meer dan één op vijf (21%) zelfstandigen vermoedt ten slotte de boeken te moeten neerleggen als de crisis nog een half jaar tot één jaar duurt.
Bruno A., zelfstandige en al 11 jaar eigenaar van een bedrijf in de audiovisuele sector, getuigt: «We merken dat klanten veel voorzichtiger zijn geworden. We zijn dus zelf ook extra voorzichtig in onze uitgaven. Daarnaast letten we op ons energieverbruik, en proberen we zoveel mogelijk te internaliseren. Werken met externe dienstverleners die ons meer zouden kunnen kosten, proberen we te vermijden. Om de stijgende kosten bij te houden, hebben we onze prijzen iets moeten verhogen.»
«De crisis moet niet te lang duren», besluit ook Bruno. «Onze reservers zijn niet onbeperkt.»
