Er wordt al jaren gepalaverd over de invoering van statiegeld. Toenmalig Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege liet in 2015 de Openbare Vlaamse Afvalmaatschappij (OVAM) een analyse uitvoeren wat de impact zou zijn van een statiegeldsysteem op eenmalige drankverpakkingen. De conclusie was toen dat plastic flesjes en blikjes samen 40 procent van het volume van het zwerfvuil uitmaken en dat statiegeld zou leiden tot 70 à 90 procent minder blikjes en plastic flesjes in het gedumpte afval. Maar vanuit de bedrijfswereld kwam tegenkanting: voedselproducenten en de retailsector riepen op tot meer sensibilisering en opruimcampagnes. Desondanks is het zwerfvuil nog niet gedaald: de jongste cijfers (2019) laten een stijging zien van 14 procent.
Groot draagvlak
Volgens Test Aankoop is het draagvlak voor statiegeld nochtans groot. Driekwart van de ondervraagde Belgen is voor. Bijna negen op tien (89 procent) zijn bereid om hun verpakkingen naar een inzamelpunt terug te brengen. Zo’n 82 procent van de ondervraagden vindt zwerfvuil een groot probleem, zo blijkt nog. Op de vraag hoeveel dit statiegeld mag bedragen, is 44 procent van de mensen gewonnen voor een bedrag van 10 cent per blikje of flesje.
Ook op bestuurlijk vlak groeit de steun voor statiegeld. Intussen zijn al 307 van de 581 Belgische gemeenten aangesloten bij de zogenaamde Statiegeldalliantie, die ijvert voor de invoering van zo’n systeem. Verschillende Europese landen hebben al een systeem van statiegeld ingevoerd. Duitsland bijvoorbeeld, waar blikjes nog slechts 0,03 procent van het zwerfafval uitmaken, aldus Test Aankoop. In Nederland werd het systeem deze zomer ingevoerd en dat leidde meteen tot een spectaculaire daling van plastic flesjes in het zwerfvuil.