Het Planbureau boog zich over de vraag wat de impact zou zijn als het Belgische wagenpark volledig uit zelfrijdende auto’s zou bestaan. Het gaat voor alle duidelijkheid over een technische oefening, aangezien talrijke parameters zeer moeilijk te voorspellen vallen, maar het Planbureau trekt toch al enkele voorzichtige conclusies.
Verkeersdoorstroming
Zo wordt verwacht dat de betere verkeersdoorstroming ervoor zal zorgen dat de vraag naar vervoer per auto zal toenemen met hoogstens 1 procent. Aangezien de betere verkeersdoorstroming het effect van de hogere vraag naar vervoer per auto compenseert, zou de gemiddelde snelheid op het Belgische wegennet op basis van die parameter toenemen met 1,5 procent.
Doordat bestuurders hun tijd in de wagen nuttig zullen kunnen gebruiken, verwacht het Planbureau dat het aantal autokilometers op basis van deze parameter met ongeveer 18 à 23 procent zal toenemen. Dit heeft tot gevolg dat de snelheid op een aantal belangrijke knooppunten fiks zal dalen (tot -37 procent in het Gewestelijk ExpresNet rond Brussel).
Lagere energieprijs
Ondanks de hogere kostprijs voor zelfrijdende auto’s zou volledig geautomatiseerd autoverkeer ook zorgen voor een daling van de gemiddelde kost per kilometer door een lagere energieprijs en goedkopere verzekeringstarieven. Dit zou op zijn beurt leiden tot een toename van de vraag naar autovervoer met 2 procent.
Het gecombineerde effect van de goedkopere kosten en het nuttiger spenderen van de tijd zou zorgen voor een toename van het autoverkeer met maximaal 12,8 miljard personenkilometers per jaar, vooral in het vrijetijdssegment (winkelen, familiebezoek ...). Die extra kilometers zouden de snelheid tijdens de spitsuren negatief beïnvloeden. Zo zou de gemiddelde snelheid op het Gewestelijk ExpresNet rond Brussel 28 procent lager liggen, op andere plaatsen gaat het om een daling met circa 5 procent.
Verkeersvolume neemt toe
Het Planbureau stipt nog aan dat ook andere factoren, zoals de vraag naar vervoer door bevolkingssegmenten die momenteel zelf niet kunnen rijden en de herpositionering van lege voertuigen, het verkeersvolume nog verder kunnen doen toenemen.
«Hoewel zelfrijdende auto’s belangrijke voordelen kunnen opleveren voor de verkeersveiligheid, mogen we niet blind zijn voor andere effecten: volledige automatisering zal waarschijnlijk leiden tot een toename van het autoverkeer, grotendeels voor vervoer dat geen verband houdt met pendelen. Dit zal leiden tot een verdere daling van de snelheid op de wegen in de gebieden die nu al het meest te lijden hebben van de congestie», besluit het Planbureau.