Van 101 kinderen tussen 3 en 15 jaar werd in juni van dit jaar een haarstaal van 3 centimeter afgeknipt. Omdat haar een goed «geheugen» heeft, is analyse ervan een goede manier om herhaaldelijke, dus chronische, blootstelling van bepaalde stoffen na te gaan. De populatie lijkt klein, maar omdat het een representatieve groep is, mag worden aangenomen dat de resultaten voor alle Belgische kinderen gelden, stelt Test Aankoop. Eerdere onderzoeken wezen bovendien op dezelfde resultaten.
Tot twaalf verschillende stoffen
Uit de analyse bleek dat alle kinderen besmet waren met een of meerdere chemische stoffen, ook polluenten genoemd. Slechts bij drie kinderen werd maar één polluent aangetroffen. Bij een derde van de kinderen werden meer dan zeven polluenten gevonden, wat wijst op een verhoogde chronische toxiciteit. Sommige kinderen hadden zelfs tot twaalf verschillende stoffen in hun haar. De alarmdrempel van 20 polluenten werd bij geen enkel kind gevonden.
Veertig procent van de kinderen had vier tot zes stoffen in het haar, en 29 procent één tot drie. Voor de laatste twee groepen betekent dat dat er respectievelijk een gemiddelde of beperkte chronische toxiciteit is.
Verboden stoffen
Opvallend: bij de helft van de kinderen werden substanties aangetroffen die eigenlijk verboden zijn door Europese wetgeving. In totaal werden 23 verschillende verboden polluenten ontdekt. Het pesticide ’DNOC’ is bijvoorbeeld aangetroffen, maar is al verboden sinds 1999. Een andere onkruidverdelger, Atrazine, sinds 2012 verboden, was aanwezig bij een kind. «We zijn geschokt», reageert Simon November, woordvoerder van Test Aankoop. «De frequentie van controles op producten die bestemd zijn voor de Belgische markt, moeten opgevoerd worden.»
Cocktail van stoffen
Of de blootstelling ook risico’s voor de gezondheid inhoudt, is moeilijk te zeggen. Van bepaalde stoffen is al langer geweten dat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn, irritaties veroorzaken of hormoonverstorend werken. Andere stoffen zijn niet noodzakelijk toxisch, maar kunnen, in aanwezigheid van andere polluenten, wel risico’s inhouden. Dat ’cocktaileffect’, het effect dat de mix van blootstelling aan de polluenten teweegbrengt, is echter nog onvoldoende onderzocht om sluitende conclusies te trekken.
«We vragen dat ernstig onderzoek wordt verricht naar de gevolgen voor de gezondheid van het cocktaileffect van verschillende stoffen in ons lichaam», zegt November. «Onze analyse toont aan dat we ons niet langer kunnen beperken tot het bestuderen van de individuele impact van elke verontreinigende stof op het lichaam.»